De zorgsector moet weer durven investeren

De economische crisis heeft in de zorg welhaast geleid tot een investeringsstop. Ondertussen is de zorgvraag hard gegroeid, waar bezuinigingen een tegenwicht aan moeten geven. Deze ontwikkeling maakt dat belangrijke investeringen in bijvoorbeeld transformatie van vastgoed en ICT niet van de grond komen. Hierdoor dreigt de kwaliteit onder druk te komen staan. Cliënten stellen hoge eisen op het gebied zorgverlening. Ze verwachten een ‘state of the art’ behandeling en digitale ondersteuning zodat ze zelf regie kunnen voeren over het zorgproces. Zorginstellingen moeten daarom de opgelopen investeringsachterstand inhalen.

De toekomst voor zorgorganisaties is onzeker. De overheid blijft hervormen om de kwaliteit te borgen. En technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat de behandelmethoden van vandaag, morgen al weer achterhaald kunnen zijn. Zorginstellingen moeten daarom een inhaalslag maken. Want door niet te investeren blijven zij zitten in onaantrekkelijke en niet meer passende huisvesting, is de ICT niet ‘up-to-date’ en zijn belangrijke werkprocessen nog steeds traditioneel ingericht. Deze achterstand kan leiden tot verlies van kwaliteit en daarmee cliënten. Tegelijkertijd staan nieuwe spelers klaar om de markt te betreden en cliënten weg te lokken bij de gevestigde zorginstellingen.

Uit de zorgthermometer van de beroepsvereniging van HEAD’s blijkt dat zorginstellingen in 2016 veel meer willen investeren dan de voorafgaande jaren. Dat is goed nieuws. Want de investeringen lopen in vergelijking met andere sectoren behoorlijk achter.

De crisis in de financiële sector heeft tot een vermindering van de kredietverlening geleid. Noodzake-
lijke investeringen konden daarom maar met moeite gefinancierd worden. Nu de economische vooruitzichten verbeteren, kunnen zorgorganisaties de opgelopen investeringsachterstand gaan inhalen. Om cliënten ook in de toekomst aan zich te kunnen binden moeten zij nu kapitaal aantrekken. Banken zijn, als belangrijkste financiers van investeringen, kritisch over businessplannen uit de zorgsector. Deze plannen zijn vaak te veel gericht op kwantitatieve groei in de regionale zorgmarkt en historische marktposities. Het is nodig om krachtig te kiezen in de portfolio en investeringen vanuit een visie op de toekomst te onderbouwen.

Visie nodig om te investeren
Investeren is het nemen van een voorschot op de toekomst. De toekomst laat zich echter niet voorspellen: Hoe ziet de medisch specialistische zorg er over 20 jaar uit? Wat gebeurt er tegen die tijd in het ziekenhuis? Welke gevolgen heeft de digitalisering voor de behoefte aan zorggebouwen, met name in de geestelijke gezondheidszorg en de VVT-sector? Zorgorganisaties moeten daarom hun adaptief vermogen vergroten. Twynstra Gudde heeft al in 2013 bij ruim 25 zorginstellingen uit verschillende sectoren onderzoek gedaan naar het adaptief vermogen op vijf componenten: mensen, vastgoed, kennis, ICT en kapitaal. Uit dit onderzoek blijkt dat zorgorganisaties moeten leren snelle veranderingen in de omgeving effectief naar nieuw beleid te vertalen.

Bij het ontwikkelen van een toekomstvisie werkt Twynstra Gudde met scenario’s om de alternatieven te verkennen en de haalbaarheid van projecten te toetsen. Belangrijke vragen bij investeringsbeslissingen kunnen daarmee beantwoord worden, zoals welke investeringen de hoogste prioriteit krijgen en hoe de beschikbare middelen op een goede manier kunnen worden verdeeld over de veelheid aan wensen vanuit de organisatie.

Speelbal van de toekomst
Zonder visie en een toekomstgerichte strategie worden zorgaanbieders speelbal van de toekomst. Wie geen speelbal, maar speler wil zijn, bereidt zich dus goed voor. Door middel van een strategisch investeringsplan wordt een verbinding gemaakt tussen de strategie en visie van de organisatie en het uitvoeren van investeringsprojecten. Het strategisch investeringsplan voor o.a. vastgoed en ICT, helpt organisaties intern draagvlak te realiseren voor voorgenomen investeringen vanuit een langetermijnperspectief.

Het is lastig om precies te voorspellen welke apparatuur moet worden aangeschaft of welke renovaties in de toekomst noodzakelijk zijn. Maar door de voorgenomen investeringen vantevoren te toetsen aan de visie en strategie wordt het keuzeproces transparant.

Twynstra Gudde beweegt de zorg
De adviseurs van Twynstra Gudde helpen zorg-
organisaties om beter voorbereid de toekomst in te gaan en deze mede vorm te geven. Hierbij werken wij samen met onze opdrachtgevers aan strategie en besturing, organisatie- ontwikkeling en bedrijfsvoering, vastgoedbeleid en ICT.

Dennis Christmas en Hans Hoepel

Meer weten?
Dennis Christmas, directeur Zorg Twynstra Gudde
Telefoon: 033 467 76 78
Email: dch@tg.nl